მსოფლიოში C ჰეპატიტის ვირუსით ინფიცირებულია 180-მდე მილიონი ადამიანი, რაც დედამიწის მთლიანი მოსახლეობის 3%-ია. იმის გამო, რომ ეს დაავადება ხანდახან უსიმპტომოდ მიმდინარეობს, მას ალერსიან მკვლელს უწოდებენ. ასე ფერებ-ფერებით C ჰეპატიტი ყოველწლიურად 350,000-მდე ადამიანს კლავს. მიუხედავად ამისა, ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის (WHO) მონაცემებით, მსოფლიოში C ჰეპატიტით ინფიცირებულთა რაოდენობა 4-ჯერ აღემატება შიდსით დაავადებულთა რაოდენობას.
ამიტომ დაავადების ადრეულ დიაგნოსტიკას დიდი მნიშვნელობა აქვს. მაგრამ საქართველოში C ჰეპატიტის მკურნალობის შერჩევის მიზნით ჩასატარებელი გამოკვლევის ღირებულება 1500-დან 1600 ლარამდე მერყეობს (და ის გულისხმობს პაციენტის სისხლის საერთო ანალიზს, ღვიძლის ფუნქციურ სინჯებს, HCV RNA თვისობრივს, HCV RNA რაოდენობრივს, HCV გენოტიპირებას, მუცლის ღრუს დოპლეროგრაფიას, ღვიძლის ფიბროელასტროგრაფიას, ფიბროტესტს, ფარისებრი ჯირკვლის ჰორმონების გამოკვლევას, აუტოიმუნური დაავადების მარკერებს და სხვა) და ამ გამოკვლევების ხარჯს სადაზღვევო კომპანიებიდან არცერთი ფარავს. იმასაც ამბობენ, რომ საქართველოში წარმოდგენილმა პირველმა სადაზღვევო კომპანიებმა ეს მომსახურება თავის დროზე ამოიღეს სადაზღვევო პაკეტებიდან. ალბათ მას შემდეგ, რაც საქართველო არა მხოლოდ მაღალი რისკის მქონე ქვეყნებს შორის აღმოჩნდა, არამედ დაავადებულთა რაოდენობით მსოფლიოში მოწინავე პოზიციაც კი დაიკავა. ასეა თუ ისე, დიაგნოსტიკაზე არსებული მაღალი ფასი, ცხადია, სერიოზული დემოტივატორია არა მხოლოდ მათთვის, ვისაც ფარულად, უსიმპტომოდ უვითარდება C ჰეპატიტი, არამედ იმ პაციენტებისთვისაც, რომლებსაც მკვეთრად გამოხატული სიმპტომატიკა აქვთ. ამიტომ არ არსებობს ზუსტი და სანდო სტატისტიკური მონაცემები ქვეყანაში არსებული ვითარების შესახებ, რომელიც მყარი არგუმენტი იქნებოდა გლობალურ ფონდთან და სხვა დონორებთან მათგან პროგრამული დაფინანსების მოთხოვნის დროს.
მაგალითისთვის, გლობალური ფონდის მიერ მაკედონიისთვის აღმოჩენილი დახმარება მიზნად ისახავს იმ სოციალურად დაუცველი ჯგუფების მკურნალობის სრულად დაფინანსებას, რომლებსაც არ გააჩნიათ სამედიცინო დაზღვევა. მაკედონიაში ნარკოტიკების მომხმარებელთა 80% C ჰეპატიტი აქვს, ხოლო აქედან 20% არ გააჩნია სამედიცინო დაზღვევა, გლობალური ფონდის ფინანსები დახმარებას გაუწევს სწორედ ამ სოციალურად დაუცველ ჯგუფს. თუ იმ ფაქტს გავითვალისწინებთ, რომ საქართველოში სამედიცინო დაზღვევა არ ითვალისწინებს C ჰეპატიტის დიაგნოსტიკას და ინტრავენური ნარკოტიკების მომხმარებელთა 68%-ზე მეტი ინფიცირებულია C ჰეპატიტით, ხოლო საშუალო შემოსავალი ქვეყანაში 600 ლარია, გლობალური ფონდის მხარდაჭერა ჩვენს ქვეყანას ჰაერივით სჭირდება (ამ მხრივ გლობალური ფონდის C ჰეპატიტის მკურნალობის პროგრამა საქართველოში ეხმარება მხოლოდ იმ 100 ადამიანს, რომელსაც C ჰეპატიტთან შეთავსებით შიდსიც აქვს).
ექსპერტები ერთხმად აღნიშნავენ იმას, რომ დაავადებათა კონტროლის ცენტრის მიერ მოწოდებული C ჰეპატიტის დარეგისტრირებული შემთხვევების ოფიციალური სტატისტიკა არასანდოა, რადგან ის ასახავს მხოლოდ ჰოსპიტალიზებულ შემთხვევებს და არა ამბულატორიულად დასმული დიაგნოზების, ზიანის შემცირების სხვადასხვა პროგრამების მონაცემებსა და საპატიმროებში გამოვლენილ შემთხვევებს. მიუხედავად ამისა, ალტერნატიულ მონაცემებზე დაყრდნობით, არასამთავრობო ორგანიზაციებმა 28 ივლისს, ჰეპატიტების საერთაშორისო დღეს კიდევ ერთხელ შემოკრეს განგაშის ზარი – ინფექციური პათოლოგიის, შიდსისა და კლინიკური იმუნოლოგიის ცენტრისა და BTEP (US Department of Health and Human Service’s Biotechnology Engagement Program) ერთობლივი კვლევის შედეგად, C ჰეპატიტი საქართველოს ზრდასრული მოსახლეობის 6.7%, ანუ 200,000-ზე მეტ ადამიანს აქვს (საქართველოზე მაღალი მონაცემი მხოლოდ აზიას გააჩნია – იქ C ჰეპატიტით ქვეყნის მოსახლეობის 9%-ია ინფიცირებული). ამ მონაცემებზე აპელირებით ზიანის შემცირების საქართველოს ქსელმა მთელს საქართველოში შეაგროვა ხელმოწერები პეტიციაზე, რომელიც გადასცეს კანონმდებლებსა და ხელისუფლების წარმომადგენლებს. პეტიციის მოთხოვნა ცალსახად გულისხმობს დიაგნოსტირებისა და მკურნალობის ხელმისაწვდომობას, C ჰეპატიტითან მიმართებაში სახელმწიფო პოლიტიკის შეცვლასა და კონკრეტული სტრატეგიული გეგმის შემუშავებას. 
ტესტირება C ჰეპატიტზე ხელმისაწვდომია, მაგრამ მას არ მიმართავენ იმ მიზეზით, რომ დადებითი პასუხის შემთხვევაში დახმარებას მიიღებენ მხოლოდ ერთეულები. დიაგნოსტირებისა და მკრუნალობის სიძვირის გამო სახელმწიფო არ იღებს თავის თავზე ამ ხარჯებს. ამიტომ ზიანის შემცირების საქართველოს ქსელის ექსპერტებისა და ქსელში შემავალი ორგანიზაციების მიერ აქცენტი კეთდება იმაზე, რომ პეგილირებული ინტერფერონი უდნა შეიტანონ „აუცილებელ წამალთა ნუსხაში“, რაც, შესაძლოა, შეცვლის ამ ძვირადღირებული მედიკამენტების დაბეგვრის სისტემას და ფარმაკომპანიები მას უფრო ხელმისაწვდომ ფასებში შესთავაზებენ პაციენტებს. სამართლიანობა ითხოვს აღინიშნოს, რომ რიბავირინს, რომელსაც იყენებენ C ჰეპატიტით ინფიცირებულთა მკურნალობის დროს პელიგირებული ინტერფერონთან ერთად, უფასოდ გასცემენ „პსპ“ და „მედკამენტების საბაჟო საწყობი“, რომლებსაც შემოაქვთ ეს პრეპარატები საქართველოში.
ჯერ კიდევ 2009 წლის მონაცემებით, შიდსის ავადმყოფთა სიკვდილიანობის მიზეზებს შორის ღვიძლის ციროზი და ღვიძლუჯრედოვანი კიბო მეორე ადგილზე იყო ტუბერკულოზის შემდეგ. თუ იმ ფაქტსაც გავითვალისწინებთ, რომ C ჰეპატიტი შემთხვევათა 85%-ში ქრონიკული ხასიათისაა, ხოლო აქედან 40%-მდე დაავადებულს დაახლოებით 20-30 წელიწადში შეიძლება განუვითარდეს ღვიძლის ციროზი და ღვიძლის უკმარისობა, დროული და ხელმისაწვდომი დიაგნოსტირების აუცილებლობა თავისთავად დასტურდება. პრობლემის აქტუალობა მით უფრო დიდია, რომ დღემდე არ არსებობს C ჰეპატიტის პროფილაქტიკის ვაქცინა. მკურნალობა კი იმდენად ძვირია, რომ ადამიანი დილემის წინაშე დგება – ან სიკვდილი, ან სიღარიბე! მაგალითად, თუ ეგვიპტეში C ჰეპატიტის მკურნალობა სულ 3000 აშშ დოლარი ღირს, საქართველოში ის 12,000 აშშ დოლარამდე მერყეობს. ამასთან, რამდენადაც ცნობილია, ეგვიპტის კანონის თანახმად, უცხო ქვეყნის მოქალაქეებს არ შეუძლიათ ამ სნეულებისაგან მკურნალობა ეგვიპტეში, სადაც სიცოცხლის შენარჩუნება ოთხჯერ ნაკლები ღირს… მედიკამენტები ამ ფასად მხოლოდ შიდა ბაზარზე და ადგილობრივი მოსახლეობისთვის არის ხელმისაწვდომი… ამავე 2009 წელს საქართველოში C ჰეპატიტისგან იმკურნალა 320-მა პაციენტმა, მაგრამ მკურნალობის ხარჯი თავადვე დაფარა! განვმეორდები, ქვეყანაში, რომელშიც საშუალო შემოსავალი 600 ლარია, C ჰეპატიტით დაავადებული ადამიანი დილემის წინაშე დგას – ან მოკვდეს, ან ყველაფერი გაყიდოს და გადარჩეს.
რატომ ვლაპარაკობთ ამდენს დიაგნოსტიკის სიძვირეზე და მისი ხელმისაწვდომობის აუცილებლობაზე? პირველ რიგში იმიტომ, რომ სწორედ ამის შემდეგ (ანალიზები ვირუსული დატვირთვისა და გენოტიპის გამოსავლენად) გამოჩნდება თუ რამდენი ადამიანი საჭიროებს საქართველოში C გეპატიტისგან მკურნალობას, მათ შორის რამდენი საჭიროებს ხანგრძლივ მკურნალობასა და მკურნალობის ეფექტიანობის მონიტორინგს. ის, რაც აშინებს სადაზღვევო კომპანიებს, რეალურად უნდა ამცირებდეს მათ შფოთვას – ყველას არ დაჭირდება მკურნალობა. ანუ – ხარჯები შემცირდება, მათი სოციალური პასუხისმგებლობა კი გაიზრდება. მაგრამ აინტერესებთ კი სოციალური პასუხისმგებლობა? ჩასვან C ჰეპატიტის დიაგნოსტირება სადაზღვევო პაკეტებში – საქმე ლაპარაკის ნაცვლად…
დღეს C ჰეპატიტით დაავადებულთა ზუსტი რაოდენობის, სტატისტიკის დადგენა რთულია. საზოგადოებამ თითქმის არაფერი იცის ამ ინფექციის შესახებ. ისინი არსებულ ინფორმაციულ ვაკუუმს დღესაც ცრურწმენით ავსებენ, კერძოდ მათ ჯერათ, რომ ინფექცია ჰაერ-წვეთოვანი გზით და კოღოს ნაკბენით გადადის… გარდა ამისა, ისინი ღრმად არიან დარწმუნებულები, რომ C ჰეპატიტი მხოლოდ ნარკოტიკების მომხმარებლებსა და ე.წ. კომერციული სექსის წარმომადგენლებს ემართებათ და ამასობაში მშვიდად განაგრძობენ სილამაზის სალონებში ტატუირების და პირსინგის კეთებას, მანიკიურისა და პედიკიურის გაკეთებას, წვერის პარსვას, სისხლის გადასხმას… მათ თითქმის არაფერი იციან სარისკო ქცევისა და დაავადების ალბათობის შესახებ (მაგალითად, იმის გამო, რომ ექიმებს ხშირად უწევთ კონტაქტი დაავადებულ სეგმენტთან, ხოლო სამედიცინო მანიპულაციების დროს მათ შესაძლოა დაუზიანებიათ სხეული არასტერიული ინსტრუმენტებით, მედპერსონალი სწორედ ერთ-ერთი რისკ-ჯგუფია), რაც არახელსაყრელ ფონს უქმნის იმ ლოკალურ თუ საერთაშორისო არასამთავრობო ორგანიზაციებს, რომლებიც ნელი ნაბიჯებით მიიწევენ წინ ყბადაღებული ლოზუნგით „უფასო დიაგნოსტირება, ხელმისაწვდომი მკურნალობა!“
დღეს საზოგადოებაში ძალზედ მცირე გამოკვლევის ჩატარების მოტივაცია იმ ინფორმაციული ვაკუუმისა და სიმწირის გამო, რომელიც შესაბამისი გამოკითხვის შედეგად გამოავლინა ზიანის შემცირების საქართველოს ქსელმა 28 ივლისს, ჰეპატიტების საერთაშორისო დღეს. ამ დღეს შემთხვევითი შერჩევის პრინციპით გამოიკითხა 267 ადამიანი, რომლიდან მხოლოდ 200-ს სმენია C ჰეპატიტის შესახებ. აქედან 141 ადამიანმა არაფერი იცის C ჰეპატიტის შედეგების შესახებ, და მხოლოდ 1 რესპონდენტმა აღნიშნა, რომ C ჰეპატიტი ინკურნება… დაბალი ინფორმირებულობა და საინფორმაციო ვაკუუმი არ გვაყენებს სახარბიელო მდგომარეობაში, რადგან ადამიანებმა არაფერი იციან შესაბამისად ჰეპატიტის გავრცელების გზების შესახებ. 267 ადამიანიდან მხოლოდ 80-მა იცის იმის შესახებ, რომ C ჰეპატიტი „ღვიძლის დაშლით“ სრულდება. ასეთ ფონზე ზიანის შემცირების ქსელის წარმომადგენლებს ძალზედ უჭირთ სახელმწიფოს წინაშე იმის არგუმენტირება, რომ C ჰეპატიტი სერიოზული პრობლემაა საზოგადოებისთვის, ხოლო ჰეპატიტის მკურნალობის ხარჯების მნიშვნელოვანი ნაწილი სწორედ სახელმწიფომ უნდა დაფაროს.
kalatozishvili 
ძალიან საინტერესო სტატიაა.
ნამდვილად ვერ წარმოვიდგენდი ჰეპატიტზე ასე ცოტამ თუ იცოდა
სამწუხაროდ ასეა. თან გასათვალისწინებელია ქეთუსი ისიც, რომ ეს გამოკითხვა ჩატარდა შემთხვევითი შერჩევის პრინციპით და ახლა ქვეყნის მასშტაბით რომ გამოიკითხოს რეპრეზენტატიულად მოსახლეობა ეჭვი მაქვს ძალიან ცუდ შედეგს მივიღებთ.