Archive for October, 2011
როგორი უნდა იყოს მიზანი “დაბოლების” გარეშე
Posted: October 1, 2011 in PR & moreTags: გაზომვადი, დაგეგმვა, ზღაპარი, მიზანი, შეფასება, PR, smart
გახსოვთ ზღაპარში რომ ბურღავს ტვინს გოგონა “მომიტანე ის, არ ვიცი რა” და კიდევ “ოქროს თევზი მინდააააა” და ეს ჩვენს ყოველდღიურობაშიც მეორდება, როდესაც ითხოვენ არარსებული და ბუნდოვანი მიზნების შესრულებას. ჩემი კარიერის გარიჟრაჟზე 😀 მეც მქონია ისეთი შემთხვევები, როდესაც “ვაბოლებდი” დამკვეთს და ისეთი მიზნების მიღწევას ვთავაზობდი, რომელიც ფურცელზე იწყებოდა და იქვე სრულდებოდა მრავალწერტილით. არსებობს უამრავი მიზანი: მოკლევადიანი და გრძელვადიანი, რთული და მარტივი, კონკრეტული და ბუნდოვანიც კი. თუმცა მიზნების დასახვის შემდეგ ყველაზე მნიშვნელოვანია მისი თანმიმდევრული მიღწევა. ამიტომ მიზანი უნდა იყოს გასაგები (თქვენთის, თქვენი გუნდისთვის და, რა თქმა უნდა, კლიენტისთვის), რეალისტური და მიღწევადი. ყოველთვის უნდა გვესმოდეს, რომ ჩვენ გვიხდიან მიღწეული შედეგისთვის და არა მცდელობისთვის. ამიტომ ჭკვიანურად (Smart) ჩამოყალიბებული და დაგეგმილი მიზანი უნდა იყოს:
კონკრეტული (Specific) – მიზანი უნდა იყოს ცალსახა და გასაგები, მხოლოდ ამ შემთხვევაში გეცოდინებათ თქვენც და თქვენს თანამშრომლებს თუ რას ითხოვთ, რა არის გასაკეთებელი და რა ვადებში; გარდა ამისა, კონკრეტული მიზნების დასახვის შემდეგ თქვენ ზედმეტი ძალისხმევის გარეშე შესძლებთ თითოელი თანამშრომლის, გუნდის ან პროექტის ეფექტიანობის შეფასებას;
გაზომვადი (Measurable) – თუ თქვენს მიერ დასახული მიზნის გაზომვა შეუძლებელია, თქვენ ვერასოდეს გაიგებთ, აქვთ თუ არა რეალური წარმატებები თანამშრომლებს. ამასთან, კომპანიის / ორგანიზაციის თანამშრომლებს გაუჭირდებათ შეინარჩუნონ დასახული მიზნის მიღწევის მოტივაცია თუკი თვალნათლივ ვერ ხედავენ უკვე ამ ეტაპზე მიღწეულ შედეგს;
მიღწევადი (Achievable) – მიზანი უნდა იყოს რეალისტური და მიღწევადი უკლებლივ ყველა რგოლისთვის: თქვენთის, თანამშრომლებისთვის – არც ისე მაღალი, არც იმდენად დაბალი, რომ თანამშრომლებმა დაიწყონ ასეთი მიზნების უგულებელყოფა. ნუ შექმნით ხელოვნურ ბარიერებს;
შედეგებზე ორიენტირებული (Realistic) – მიზანი უნდა შეესაბამებოდეს კომპანიის ხედვასა და მისიას და იყოს ამავე კომპანიის წინსვლის ლოკომოტივი; პარეტოს კანონის თუ პრინციპების 80/20 შესაბამისად მენეჯერებმა დიდი ყურადღება უნდა მიაქციონ 20% მიზნების დასახვას, რომელიც მოიცავს კომპანიის / ორგანიზაციის ყველა თანამშრომლის საქმიანობის 80% და დიდ გავლენას ახდენს მათ ეფექტიანობაზე;
დროში განსაზღვრული (Time-bound) – ყველა მიზანს უნდა ჰქონდეს თავისი გრაფიკი, რომელშიც მკაფიოდ იქნება ასახული მისი მიღწევის დაწყებისა და დასრულების ვადები (თარიღი); ბუნებრივია, ეს იმისთვის არის საჭირო, რომ ამ ვადებზე ორიენტირებულმა თანამშრომლებმა გაზარდონ საკუთარი მოსწრება და დათქმულ ვადაზე ადრეც კი ჩაგაბარონ შესრულებული სამუშაო. კონკრეტული ვადების გარეშე განსაზღვრული მიზანი, როგორც წესი, იკარგება და უფასურდება ყოველდღიური და „ყოფითი“ კრიზისის ფონზე, რომელიც გარდაუვალია ნებისმიერ ორგანიზაციაში / კომპანიაში, რაოდენ დიდიც არ უნდა იყოს ის;
რატომ არის აუცილებელი პროფესიული ეთიკა
რისთვის არის საჭირო პროფესიული ეთიკა? მორალურ-ზნეობრივი იმპერატივებისაგან განსხვავებით პროფესიული ეთიკა იცავს მომხმარებლებს სპეციალისტების მიერ თავისი საქმიანობის არაკეთილსინდისიერი შესრულებისაგან. როგორც სკოტ კატლიპი აღნიშნავს, პროფესიული ეთიკა საჭიროა იმისათვის, რომ თქვენ, როგორც მომხმარებელსა და კლიენტს თავს არ მოგახვიონ, მაგალითად, ექიმებმა ის წამლები და ის მკურნალობა, რომელიც არაფერში გჭირდებათ, მაგრამ რომლის თანამეწილეებიც თავად არიან ფარმაკომპანიებთან და საავადმყოფოებთან ერთად. ხშირად ყოფილა ისეთი შემთხვევებიც, რომ ადვოკატებს განგებ მოუხდენიათ კონფლიქტის ინსპირირება და მისი ესკალაცია, რათა მუდმივი წნეხის ქვეშ ყოლოდათ კლიენტი და, შესაბამის, მოეხდინათ საკუთარ მომსახურებაზე მოთხოვნის ხელოვნური სტიმულირება. მოკლედ, პროფესიული ეთიკა აზღვევს საზოგადოებას ყველა სახის მომსახურების მიღებისას და ამაღლებს იმ ორგანიზაციისა თუ კონკრეტული პირისადმი ნდობას, რომელიც კეთილსინდისიერად იცავს მას.
რომ არა PR სპეციალისტების პროფესიული ეთიკა, შავ PR-ს არავინ აღიქვამდა უცხო სხეულად და პარაზიტულ წარმონაქმნად, მით უმეტეს, რომ სპეციალისტების 99% ფორმალურად უარყოფს, საქმეზე კი ყოველდღიურად იყენებს შავ PR-ს კონკურენტებთან ბრძოლაში. არახალია, რომ ამ უკანასკნელთან ბრძოლაში PR-ის ამ მიმართულებას იყენებენ როგორც დამატებით იარაღს სასამართლო პროცესებისა და საბაზრო კონკურენციის პარალელურად, მაგრამ საზოგადოების მხრიდან ის აღქმულია, როგორც ბინძური და შეუფერებელი მეთოდი. ამ სტერეოტიპს ქმნის პროფესიული ეთიკა, რომელიც ყველა პროფესიაში, იქნება ეს საზოგადოებასთან ურთიერთობა თუ სხვა საზოგადოდ მნიშვნელოვანი საქმიანობა, ასრულებს მარეგულირებლის როლს.
პროფესიული ეთიკის კოდექსი
იმისათვის, რომ დაიცვან საკუთარი საქმიანი რეპუტაცია და სამუშაოს პრესტიჟი და, ამასთან, მომხმარებლის ინტერესები, პროფესიული ასოციაციები და კავშირები აყალიბებენ პროფესიული ეთიკის კოდექსებს, რომლებიც ხანდახან კანონის ძალასაც იძენენ.
PR სპეციალისტის პროფესიული ქცევის ამა თუ იმ კოდექსის გაცნობის თუ გადახედვის შედეგად ნათლად იკვეთება PR სპეციალისტისა და პროპაგანდისტის მუშაობის სპეციფიკის განმასხვავებელი ნიშნები. საერთაშორისო ასოციაციების მიერ სხვადასხვა დროს მიღებული კოდექსის პირველ პუნქტად თითქმის ყოველთვის მოდის PR სპეციალისტის პროფესიული ქცევისადმი არსებული მოთხოვნები. მაგალითად, ინგლისის PR ინსტიტუტის მიერ 1986 წლის 9 აპრილს ჩამოყალიბებული პროფესიული კოდექსის პირველი პუნქტის თანახმად: „IPR-ის წევრი თავის მოვალეობად უნდა თვლიდეს დაიცვას PR-ის სფეროში მიღებული ყველაზე მაღალი პროფესიული ნორმები. გარდა ამისა, IPR-ის წევრი ნებისმიერ ვითარებაში პირადად აგებს პასუხს საქმის სამართლიანი და გულახდილი მსვლელობისთვის, როგორც კლიენტის, ისე დამქირავებლის, არსებული და ყოფილი თანამშრომლების, კოლეგების, მას-მედიის წარმომადგენლებისა და, რაც მთავარია, საზოგადოების წინაშე.“
ასევე, საყურადღებოა 1989 წლის 13 მაისს მიღებული ე.წ. ლისაბონის კოდექსი, PR-ის სფეროში პროფესიული ქცევის ევროპული კოდექსის მე-3 თავი, რომელიც გვეუბნება, რომ: „თავის მოღვაწეობაში PR სპეციალისტი უნდა ავლენდეს სამართლიანობას, ინტელექტსა და ლოიალობას. კერძოდ, ის ვალდებულია არ გამოიყენოს ის ინფორმაცია და კომენტარი, რომლის სანდოობაშიც არ არის დარწმუნებული და რომელმაც შეცდომაში შეიძლება შეიყვანოს საზოგადოება. ამავე პრინციპით PR სპეციალისტი უნდა იჩენდეს სიფრთხილეს, რათა არ გამოიყენოს თუნდაც შემთხვევით მუშაობის ის ფორმა და მეთოდი, რომელიც შეუთავსებელი იქნება არსებულ კოდექსთან“.
პროფესიული ეთიკა რომ არ არსებობდეს, ექიმისა და პაციენტის, ადვოკატისა და ბრალდებულის, დამკვეთისა და შემსრულებლის ურთიერთობის კანონიერი, მაგრამ ინტიმური გარემოებები იქნებოდა საჯაროდ ცნობილი, რაც არახელსაყრელ პირობებს შექმნიდა მათ შორის გრძელვადიანი და სანდო ურთიერთობების ჩამოყალიბებისთვის.